De NIO staat voor de Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau. De toets bepaalt wat kinderen ‘in huis hebben’; de mogelijke schoolprestaties. De NIO bevat 6 onderdelen, die vragen naar inzicht op het gebied van taal (3 onderdelen), rekenen (2 onderdelen) en ruimtelijk inzicht (1 onderdeel). De leerlingen proberen in de daarvoor gestelde tijd (tussen de 5 en 15 minuten zoveel mogelijk opgaven te maken.

Als de NIO wordt afgenomen in groep 8 van de basisschool dan dient de uitslag het advies van de leerkracht over het vervolgonderwijs te ondersteunen. Met de uitslag kan ook gekeken worden of de leerling binnen het voortgezet onderwijs behoefte heeft aan extra ondersteuning.